Hoe doorbreek ik negatieve gedachten?

Iedereen heeft ze: gedachten. Ze komen en gaan, helemaal automatisch. Vaak zijn we er niet eens bewust van. De Amerikaanse psycholoog Timothy Brown schreef ooit dat aangetoond is dat de mens per dag gemiddeld 40.000 gedachten te verwerken heeft. Meer dan 70% van deze overpeinzingen zijn negatieve gedachten. Is dat even schrikken! Dus meer dan 28.000 gedachten per dag ervaren we als negatief of alarmerend! Denkbeelden over zaken waar je bang voor bent, je somber over voelt en waar je voor op moet passen. Veel ervaringen verpakken we in gedachten. En die denkpatronen komen iedere keer weer terug, iedere dag opnieuw…

Gedachten zijn geen feiten

Onze denkbeelden kunnen dus een enorm effect hebben op ons gevoel en ons doen en laten. Ze worden automatisch opgeroepen en onbewust gaan we erin geloven, zoals “waarom moet mij dat altijd overkomen”, of “ze zien me niet staan”, of “ik zie er belachelijk uit”. Het geloven van je overpeinzingen kan je depressief maken en je flink belemmeren in het dagelijkse leven. Je denkt wat je bent, je houdt vast aan je denkbeelden en je overtuigingen en je bevestigt je ego door je denkbeelden en overtuigingen te herhalen: “ik kan het niet”, “ik ben nu eenmaal zo”, “ik word niet gewaardeerd zoals ik ben”.

Maar wat gebeurt er als je je denktrant ziet als mentale gebeurtenissen in plaats van feiten? Wat gebeurt er als je je gedachten gewoon kunt zien binnenkomen en weer ziet weggaan, zonder dat je er iets mee hoeft te doen? Als je je bewust wordt van negatieve gedachten en beelden in je hoofd, kun je er op een vriendelijke en geïnteresseerde manier aandacht aan schenken en jezelf een aantal vragen stellen. Is het echt waar wat ik denk? Veroordeel ik mezelf? Ben ik misschien aan het doemdenken?

Omgaan met gedachten

We hoeven niet te vechten of te worstelen met onze gedachtewereld. We hoeven onze gedachten ook niet te veroordelen. Als een gedachte in ons opkomt, kunnen we er ook voor kiezen om deze niet te volgen. We laten ons maar al te makkelijk meeslepen met onze overpeinzingen. Alsof we op een bus stappen en vergeten dat we ook weer bij een bushalte uit kunnen stappen. Met mindfulness kun je jezelf trainen bewust te worden van je gedachten en te realiseren dat je op de bus bent gestapt en je mee laat voeren. Je kunt dan op de bel drukken en weer uitstappen.

Een goede mindfulness oefening is om te kijken naar je denkbeelden alsof je naar een leeg bioscoopscherm kijkt. Je wacht tot er onvermijdelijk een gedachte verschijnt en je vraagt je af wat voor gedachte het is. Wat gebeurt ermee? Je gedachtewereld is net een soort voorstelling. Het lijkt echt als we erin opgaan, maar ze verdwijnen weer als we er bewust naar gaan kijken. We zien onze gedachtewereld zoals ze is: een voorstelling die voorbijgaat. Mindfulness kan ons leren gedachten helder te zien, zonder er een oordeel aan te geven. We hebben dan de keuze om actie te ondernemen, of om er simpel niets mee te doen.